DAKBAYAN SA DABAW (MindaNews/Enero 14) — Kardo: “Wa jod ko magdahom, Pre, nga naa pay Don Quixote karong panahona.”
Berto: “Don Quixote? Kinsa man na siya, Pre?”
Kardo: “Wa pa ka kabati niya, Pre? Karakter na sa uska nobela nga gisulat sa Katsilang si Miguel de Cervantes niadtong 1605-1615.”
Berto: “Hahaha. Intawon sab, Pre, uy. Unsaon nako na pag-ila nga gisulat man diay na sa panahon pa ni Mahoma. Ug kinatsila pa gyod.”
Kardo: “Uy, ayaw na kataw-i, Pre. Ang Don Quixote sikat nga nobela ug sikat nga karakter. Pagkagula niini sa Espanya, gitransleyt dayon ni ngadto sa Prances, Rusyan, ug Ingles. Sa mga modernong kritiko, giisip ni nga usa, kondili man, mao na ang labing maayong literary work nga nasulat. Hangtod karon, gikahimut-an sa daghang mga tawo ang mga adbentyur ni Don Quixote.”
Berto: “Aw, mao ba. Unsa may ilang gikahimut-an kang Don Quixote?”
Kardo: “Si Don Quixote, Pre, sigeg basa og mga librong romantiko. Naunsa ba nga nayabag na man nig pangisip. Nagtuo na man hinuon siya nga tinuod ang tanang gisulti sa libro mahitungod sa mga kabalyero, sa Ingles pa, knight. Ug sa iyang hunahuna, siya nahimong uska kabalyero ug naglatagaw aron mangitag mga adbentyur.”
Berto: “Uy, interesante. Unsa may iyang mga adbentyur.”
Kardo: “Daghan, Pre. Hunahunaa ra ni. Nagsuot siyag karaang armor, nagsakay og kabayong payatot nga ginganlag Rocinante, unya nagbitbit og lans (lance), klase sa bangkaw. Naa siyay alalay nga si Sancho Panza.”
Berto: “In other words, nag-uban ang duha ka buang.”
Kardo: “Mao. Ang labing sikat sa ilang adbentyur mao ang pakigbugno ni Don Quixote batok sa windmill. Kabalo kag unsay windmill?”
Berto: “Siyaro pod ka, Pre! Galingan nga adunay dakong ilisi nga patuyokon sa hangin.”
Kardo: “Brayt ka lagi, Pre. Hahahaha. Karon, sa ilang paglakaw-lakaw, nakita nilang naglinya ang 30 ngadto sa 40 ka windmill. Unya sa yabag nga hunahuna ni Don Quixote, kining mga windmill mabangis nga mga higante, ug busa iya ning gihasmagan. Nan, karon, kay mihaguros man ang hangin ug mituyok ang ilisi! Nasangit ang iyang lans sa ilisi ug na-alsa si Don Quixote ug ang iyang kabayo. Perteng tikalbong nilang duha.”
Berto: “Mao ra na? Way lami nga estorya.”
Kardo: “A, kalisod sab nimo lingawon. Kanang eksenaha ang trademark ni Don Quixote. Diha naggikan ang panultihon sa Ingles nga tilting at windmills, buot ipasabot, ang pakigkombate sa imahinaryong kaaway.”
Berto: “Hmm. Mao ba? Sama nimo nga sigeg kombateg mga imahinaryong kaaway?”
Kardo: “Buing. Naa pay laing kahulogan ang maong panultihon. Kanang mosulod kag away nga wala kay dag-anan, tilting at windmills sab na. Mao nay buot ipasabot kon tawgon kag Don Quixote.”
Berto: “Aw, mora lagig ikaw. Sige lag, away, walay daog-daog. Bitaw, Pre, joke lang. Unsa man tong buot ipasabot nimo nga naa pay susama kang Don Quixote karong panahona? Gawas lagi nimo, hahaha.”
Kardo: “Grabe, Pre, dili ka katag-an? Si PNoy! Si Noynoy! Naa pa bay laing
Don Quixote diris Pilipinas?”
Berto: “Si PNoy? Nganong na-Don Quixote man tawon si Noynoy?
Kardo: “Sus, nimo, Pre. Hunahunaa ra god. Sa iyang kampanya para pagka Presidente, iyang gisaad nga sumpoon niya ang korapsyon sa gobyerno?! Unsaon kaha niya nga ang korapsyon kambal-bitin man na sa gobyerno. Sukad matukod ang gobyerno sa panahon pa sa mga Katsila, korap na man ang gobyerno! Wala man nay kasulbaran.”
Berto: “At least, Pre, naningkamot siya. Kaysa ato na lang pasagdan…”
Kardo: “Aha, ikaw ang iyang Sancho Panza, bilib kang Don Quixote.”
Berto: “Bahala kag unsay isulti nimo nako. Pero dili gyod sayon ang pagpadakop ug pagpapreso kang Gloria. Hapit baya to kaipsot. Nagdrama-drama pa sa airport, hahaha.”
Kardo: “Hinay-hinay ka diha, Pre. Daghan bayay suporter si Gloria.”
Berto: “Ambot, basta angay gyod niyang tubagon ang mga akusasyon batok kaniya. Siya baya ang giilang pinakakorap ug pinakagarapal nga presidente. Ug tan-awa, hasta si Abalos, napreso pod. Daghan kaayo siyag madyik nga gihimo samtang siya pa ang COMELEC chief. Ang panikas sa eleksyon, ang overpricing sa mga kontrata… ”
Kardo: “Aw, let us see kon unsay resulta anang iyang kampanya. Basta ako, nagtuo akong wala gyoy mahitabo ana.”
Berto: “Ug imadyin, Pre. Nakasohan gyod si Corona, ang Chief Justice! Dili ka ba malipay anang hasta ang atong mga korte malimpiyo sa kahugawan ug kahiwian?”
Kardo: “Bitaw. Pero dili ba gi-shortcut ni Noynoy ang proseso? Dili ba delikado nga mawad-ag independensya ang judiciary nato ug mahimong instrumento sa mga politiko?”
Berto: “Unsay independensya? Independensya para makahimog kurakot! Dili sila gusto matandog ang ilang binuang. O dili ba ikaw mismo, unang reklamador sa atong judicial system? Ang makadaog sa kaso ang mga dato, ang makahatag og dakong suborno…”
Kardo: “Hinuon… Pero nasayod kong walay mahitabo. Dili imahinaryong higante ang kontra ni Noynoy. Ang tibuok gobyerno ang iyang kontra. Mag-unsa siya? Didto siya mahulog sa ikaduhang pakahulogan sa tilting at windmills – ang pakiggubat diin dili ka makadaog. Mao na si Noynoy, si Don Quixote.”
Berto: “Pero, bilib gihapon ko kang Noynoy, Pre. Gihasmagan gyod niya ang tinuod nga mga higanteng kurakot. Iya sab gigukod ang ubang angay singlon sa ilang mga sala. Sama ni Gen. Palparan, ang giilang berdugo nga numero unong bayoleytor sa tawhanong katungod. Nakasohan ra gyod ni sa panahon ni Noynoy.”
Kardo: “Lagi, tulo na ka dagkong higante ang iyang gi-atraka. Di kaha siya matikalbong, uban ni Rocinante?”
Berto: “Aw, tan-awon nato. Basig lig-on iyang lans? Ang nakalahi ni Noynoy ug ni Don Quixote kay daghan ang miabiba kang Noynoy. Daghan siyag suporter, nanghinaot nga molampos sa iyang mithi.”
Kardo: “You mean, daghan siyag kaubang Sancho Panza?”
Berto: “Dili lang Sancho Panza, Pre. Daghang Pinoy ang nahimong Don Quixote.”
Kardo: “Na, nangayabag. Sige, Pre. Biyaan sa ta ka. Pakan-on pa nakog kumpay ang akong kabayo.”
Berto: “Kabayo? Naa ba diay kay kabayo?”
Kardo: “Kalimot ka? Si Rocinante.”
(Ang “Bisag Unsa” regular nga kolum ni Macario D. Tiu para sa MindaViews, ang seksyon sa opinyon sa MindaNews. Si Mac usa ka Palanca awardee ug National Book awardee. Puyde nimo ma-email si Mac sa mac_tiu@yahoo.com.ph)-30-
